รองศาสตราจารย์ ดร.นัยพินิจ คชภักดี สำเร็จการศึกษาวิทยาศาสตรบัณฑิต สาขาวิทยาศาสตร์การแพทย์ โดยระยะเวลาที่ศึกษาในคณะวิทยาศาสตร์ ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2509 – 2513 เคยได้รับ The Rockefeller Foundation Fellow at the University of Illinois, USA, Research Fellow of Marine Biological Laboratory (MBL), Woods Hole, Massachusetts, USA, ได้รับเกียรติเลือก (Elected) ให้เป็นสมาชิกสมาคมวิชาการเกียรติยศอเมริกัน Sigma X และ Phi Kappa Phi, โล่รางวัลเกียรติยศในฐานะผู้บรรยายดีเยี่ยมในการประชุม Third IBRO Pan Asian-Oceanic Workshop on Basic Neuroscience จาก All India Institutes of Medical Sciences, New Delhi, India, โล่เกียรติยศในฐานผู้ทำประโยชน์แก่กิจการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ จากสมาคมวิทยาศาสตร์แห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์, Honorary Fellow, Indian Academy of Neuroscience, โล่เกียรติยศ และ เงินรางวัล Mahidol-Cerebos Research Award, 4 ล้านบาท, รางวัล Research Grant Award from Salaya Stem Cell Co., Ltd., For Stem Cell Research and Development 20 Million Bahts , รางวัลนักวิทยาศาสตร์อาวุโส ประจำปี พ.ศ. 2559 สมาคมวิทยาศาสตร์แห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์ ได้รับเกียรติบัตร และโล่รางวัลจากสมเด็จพระเทพรัตน์ราชสุดาฯ 30 ธันวาคม 2559, รางวัลเหรียญทองเกียรติยศ พร้อมเงินรางวัลปาฐกถาสุด แสงวิเชียร
รองศาสตราจารย์ ดร. นัยพินิจ คชภักดี มีผลงานวิจัยต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบันใน ปี พ.ศ. 2566 รวมงานวิจัยที่ตีพิมพ์ในวารสารวิชาการนานาชาติ จำนวน 155 เรื่อง มี Research Abstracts ที่นำเสนอในการประชุมวิชาการและตีพิมพ์ในเอกสารการประชุม (Conference Proceeding) 308 เรื่อง มีตำรา และบทความวิชาการในหนังสือตำรา 17 เรื่อง มีดัชนี Research Gate Index (วันที่ 8 July 2019) = 36.10 และ H-index =24 จากบทความวิจัยที่ได้รับการอ้างอิง 102 เรื่อง มีผู้ down load and Read งานวิจัยมากว่า 36,736 ครั้ง และ นำไปอ้างอิง (Citation) 1,830 ครั้ง หลายเรื่องได้รับการอ้างอิงมากว่า 100 ครั้ง
รองศาสตราจารย์ ดร. นัยพินิจ คชภักดี ได้รวบรวมเงินบริจาคมอบทุนการศึกษาให้กับนักศึกษาคณะวิทยาศาสตร์ จำนวน 1.4 ล้านบาท บริจาคร่างกายร่างกาย เมื่อเสียชีวิต เพื่อเป็นอาจารย์ใหญ่ให้กับนักศึกษา
ด้วยเกียรติประวัติอันทรงคุณค่า ผลงานที่ดีเด่น เป็นคุณูปการแก่วงการวิทยาศาสตร์และการวิจัย คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดลจึงขอประกาศยกย่อง รองศาสตราจารย์ ดร.นัยพินิจ คชภักดี เป็นศิษย์เก่าดีเด่นคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ประจำปี 2566