องค์การสวนสัตว์ฯ ได้ดำเนินโครงการปล่อยนกกระเรียนพันธุ์ไทยคืนสู่ธรรมชาติ ตั้งแต่ปีงบประมาณ 2552 โดยเป็นการนำนกกระเรียนพันธุ์ไทยที่มีสถานภาพสูญพันธุ์ไปจากธรรมชาติของประเทศไทยแล้ว
ณ ขณะนั้น แต่ยังสามารถเพาะขยายพันธุ์ได้ในสวนสัตว์นครราชสีมา นำกลับไปปล่อยคืนสู่พื้นที่ชุ่มน้ำธรรมชาติ
ณ จังหวัดบุรีรัมย์ และในปี 2558 องค์การสวนสัตว์ฯ ได้รับมอบหมายให้เป็นหน่วยงานดำเนินโครงการ
“การอนุรักษ์ถิ่นอาศัยของพันธุ์พืชและพันธุ์สัตว์ที่มีความสาคัญระดับโลกในพื้นที่ภาคการผลิต ในส่วนของ
นกกระเรียนพันธุ์ไทย” โดยหนึ่งในผลสัมฤทธิ์ของการดำเนินโครงการ คือ การพัฒนายุทธศาสตร์ด้านการเงินที่ยั่งยืนสาหรับการอนุรักษ์นกกระเรียนพันธุ์ไทย โดยการสร้างแรงจูงใจในการอนุรักษ์ และการใช้ประโยชน์อย่างยั่งยืน โดยการสร้างรายได้ให้กับชุมชนในพื้นที่ เช่น การท่องเที่ยวเชิงนิเวศ และการทำเกษตรแบบเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ซึ่งสอดคล้องกับเป้าหมาย SDGs เป้าหมายที่ 12 แผนการบริโภคและการผลิตที่ยั่งยืน และเป้าหมายที่ 15 การใช้ประโยชน์จากระบบนิเวศทางบกที่ผ่านมา องค์การสวนสัตว์ฯ ได้ส่งเสริมให้ชุมชนท้องถิ่นร่วมกันอนุรักษ์พื้นที่ชุ่มน้ำและนกกระเรียนพันธุ์ไทย รวมทั้ง มีการจัดการพื้นที่อาศัยที่เหมาะสมให้เป็นแหล่งอาศัยของนกกระเรียนพันธุ์ไทยในธรรมชาติ โดยเน้นในส่วนของการพัฒนางานด้านเกษตรอินทรีย์ และการสร้างความตระหนัก โดยสนับสนุนให้เยาวชน และชุมชนท้องถิ่นให้เข้ามามีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ เพิ่มความเข้าใจด้านการอนุรักษ์สัตว์ป่าที่ถูกต้อง และลดผลกระทบที่อาจเกิดจากความขัดแย้งระหว่างคนกับสัตว์ ซึ่งช่วยเพิ่มอัตราการรอดของนกกระเรียนพันธุ์ไทยในธรรมชาติ ทำให้นกกระเรียนพันธุ์ไทยที่ถูกปล่อยคืนสู่ธรรมชาติสามารถขยายพันธุ์ได้เองตามธรรมชาติ สามารถปรับสถานภาพจากสัตว์ที่เคยสูญพันธุ์ไปจากธรรมชาติของประเทศไทย (Extinct in the wild: EW) เป็นสัตว์ที่ใกล้สูญพันธุ์เป็นอย่างยิ่ง (Critically endangered: CR) รวมถึง มีการนำนกกระเรียนพันธุ์ไทยไปใช้เป็นสัญลักษณ์ของสินค้า ผลิตภัณฑ์ และเชิญชวนการท่องเที่ยวของจังหวัดบุรีรัมย์

          ปัจจุบัน องค์การสวนสัตว์ฯยังคงมีการดำเนินงานนาประชากรนกกระเรียนพันธุ์ไทยที่ขยายพันธุ์ได้ปล่อยคืนสู่ธรรมชาติอย่างต่อเนื่อง และมีการจัดตั้งศูนย์เรียนรู้พื้นที่ชุ่มน้ำและนกกระเรียนพันธุ์ไทย ณ บริเวณ
อ่างเก็บนาห้วยจระเข้มาก จังหวัดบุรีรัมย์ เพื่อเป็นสถานที่ในการถ่ายทอด การประชาสัมพันธ์ การสื่อสารความสาเร็จ และสร้างความตระหนักในการให้ความรู้เกี่ยวกับสิ่งแวดล้อม การอนุรักษ์พื้นที่ชุ่มน้ำและนกกระเรียนพันธุ์ไทย เชื่อมโยงกับวิถีชีวิตชุมชน และองค์ความรู้ท้องถิ่นที่สอดคล้องกับการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ รวมถึงพัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศของประเทศไทย