คณะกรรมการบริหารสภาวิจัยแห่งชาติ
ได้พิจารณาเห็นว่า ศาสตราจารย์
ดร.วิชัย ริ้วตระกูล แห่ง ภาควิชาเคมี คณะวิทยาศาสตร์ เป็นผู้ที่มีจริยธรรมของความเป็นนักวิจัย
โดยอุทิศตนให้กับการวิจัยมาอย่างต่อเนื่อง
เกี่ยวกับพันธุ์พืชในประเทศไทยที่มีฤทธิ์ทางชีวภาพทาง
Anti-Inflammatory Antitumor และ Anti-HIV
Activities เป็นเวลา 30 ปี จนถึงปัจจุบัน
จนเป็นที่ยอมรับของวงการเคมีของประเทศไทย
อีกทั้งได้รับการยอมรับในต่างประเทศ
เป็นผู้ที่เป็นแบบอย่างที่ดีแก่นักวิจัยในประเทศ
ในด้านการปฏิบัติตนเพื่อนำไปสู่การเป็นอาจารย์ที่ดี
และนักวิจัยที่ประสบความสำเร็จสูง กระตุ้นให้เกิดบรรยากาศการวิจัยที่ดีของประเทศ
ทำให้นักวิจัยรุ่นหลังได้มองเห็นว่าการวิจัยสามารถนำไปสู่ความสำเร็จในวิชาชีพของตนอย่างสูง
ผลงานวิจัยทางด้าน Bioactive Natural
Products นำไปสู่การจดสิทธิบัตรในระดับนานาชาติ
เช่น PlaitanoidsTM เป็นต้น
เป็นการสร้าง Innovation ของผลงานวิจัยไปสู่เชิงพาณิชย์
เพื่อส่งเสริมขีดความสามารถการแข่งขันของประเทศโดยรวม
คณะกรรมการบริหารสภาวิจัยแห่งชาติ จึงมีมติประกาศเกียรติคุณ ศาสตราจารย์
ดร.วิชัย ริ้วตระกูล เป็นนักวิจัยดีเด่นแห่งชาติ
ประจำปี 2548 สาขาวิทยาศาสตร์เคมีและเภสัช
ชื่อ นามสกุล
ศาสตราจารย์ ดร.วิชัย ริ้วตระกูล
วัน เดือน ปีที่เกิด วันที่ 12 ตุลาคม 2485 อายุ 62 ปี
อาชีพ รับราชการ
ตำแหน่ง ศาสตราจารย์ ระดับ 11
ผู้อำนวยการโครงการพัฒนาบัณฑิตศึกษาและการวิจัยทางเคมี
(Postgraduate Education and Research Program in Chemistry-PERCH)
ราชบัณฑิต สำนักวิทยาศาสตร์ ราชบัณฑิตยสถาน
หน่วยงานที่สังกัด ภาควิชาเคมี คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ถนนพระราม 6 เขตราชเทวี กรุงเทพฯ 10400
โทร. 0 2201 5142 โทรสาร 0 2644 5126
สถานที่ติดต่อ (ที่บ้าน) 6 ซอยประชาชื่น 32 ถนนประชาชื่น เขตบางซื่อ กรุงเทพฯ 10800
โทร. 0 2585 6433 โทรสาร 0 2910 0298
E-mail : scvrt@mahidol.ac.th
2514 PH.D. มหาวิทยาลัย Wisconsin เมือง Madison ประเทศสหรัฐอเมริกา
2509 B.Sc. (First Class Honours) มหาวิทยาลัย Sydney ประเทศออสเตรเลีย
- ศาสตราจารย์ ระดับ 11 ภาควิชาเคมี คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัย (2542-2545)
- ผู้อำนวยการโครงการพัฒนาบัณฑิตศึกษา และการวิจัยทางเคมี มหาวิทยาลัยมหิดล และทบวงมหาวิทยาลัย (2542-ปัจจุบัน)
- ราชบัณฑิต สำนักวิทยาศาสตร์ ราชบัณฑิตยสถาน (2546)
ตำแหน่งในอดีต
- อาจารย์โท ภาควิชาเคมี คณะวิทยาศาสตร์
มหาวิทยาลัยมหิดล (2514-2516)
- อาจารย์เอก ภาควิชาเคมี คณะวิทยาศาสตร์
มหาวิทยาลัยมหิดล (2516-2519)
- ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ภาควิชาเคมี
คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล (2519-2522)
- รองศาสตราจารย์ ภาควิชาเคมี คณะวิทยาศาสตร์
มหาวิทยาลัยมหิดล (2522-2527)
- ศาสตราจารย์ ระดับ 10 ภาควิชาเคมี
คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล (2527-2544)
- หัวหน้าภาควิชาเคมี ภาควิชาเคมี
คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล (2537-2544)
- ปริญญาวิทยาศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ (เคมี) ประเภทวิชาการ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ (2545)
- ปริญญาวิทยาศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น (2547)
ตำแหน่งอื่น ๆ ที่สำคัญ
- ที่ปรึกษาชั่วคราว World Health Organization Special Programme of Research,
Development and Research Training in Human Reproduction (WHO-HRP) (2525-2537)
- สมาชิกของ The Steering Committee of WHO Task Force on Plants for Fertility Regulation (2529-2531)
- ประธานสมาชิกของ The Steering Committee of WHO Task Force on Methods for the Regulation of Male Fertility (2532-2537)
- คณะบรรณาธิการของ Journal of Science Society of Thailand (2517-2538)
- กรรมการสภามหาวิทยาลัยเทคโนโลยีมหานคร (2538-2548)
- กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิของสภาวิชาการ สภาสถาบันราชภัฏ (2541-2543)
- กรรมการในคณะกรรมการประสานงานการพิจารณาขอเปิดดำเนินการหลักสูตร และการรับรองมาตรฐานของสถาบันอุดมศึกษาเอกชน ทบวงมหาวิทยาลัย (2541-2543)
- หัวหน้าผู้ประสานงานเครือข่ายโครงการปริญญาเอกกาญจนาภิเษก สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) (2542-2546)
- ประธานกรรมการในคณะกรรมการพิจารณาขอเปิดดำเนินการหลักสูตรและการรับรองมาตรฐานการศึกษา
ของสถาบันอุดมศึกษาเอกชน สาขาวิทยาศาสตร์ธรรมชาติและเทคโนโลยี ทบวงมหาวิทยาลัย (2541- ปัจจุบัน)
- คณะที่ปรึกษารัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงสาธารณสุขฝ่ายวิชาการ (2544-2546)
- กรรมการในคณะกรรมการว่าด้วยความปลอดภัยทางเคมีวัตถุ กระทรวงสาธารณสุข (2544-ปัจจุบัน)
- กรรมการในคณะอนุกรรมการด้านการวิจัยสมุนไพร กระทรวงสาธารณสุข (2544- ปัจจุบัน)
- กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิประจำสำนักวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี (2544-ปัจจุบัน)
- กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิประจำสำนักวิจัยและพัฒนา มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ (2544-ปัจจุบัน)
- กองบรรณาธิการเกียรติคุณวารสารสงขลานครินทร์ ฉบับวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ (2543-ปัจจุบัน)
- Editorial Board ของ Asian Journal of Andrology, Asian Society of Andrology, Science Press (2542-ปัจจุบัน)
- Associate Editor ของวารสาร Pharmaceutical Biology, Swets & Zeitlinger Publishers (2544-ปัจจุบัน)
- Editorial Board ของวารสาร Phytomadicine (2547-ปัจจุบัน)
- Scientific Advisor ของ International Foundation For Science (IFS) (2537-ปัจจุบัน)
- Scientific Advisory Committee (SAC) ของ International Foundation For Science (IFS) (2546-ปัจจุบัน)
- ที่ปรึกษาทางวิชาการและด้านต่างประเทศ โครงการปริญญาเอกกาญจนาภิเษก สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) 2546-ปัจจุบัน)
- ประธานคณะกรรมการพิจารณาทุนศึกษาและทุนกิจกรรมวิชาการ คณะกรรมการการอุดมศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ (2547-ปัจจุบัน)
- มหาปรมาภรณ์ช้างเผือก (พ.ศ. 2539)
- เหรียญจักรพรรดิมาลา (พ.ศ. 2539)
- มหาวชิรมงกุฎไทย (พ.ศ. 2534)
- ประถมาภรณ์ช้างเผือก (พ.ศ. 2531)
- ประถมาภรณ์มงกุฎไทย (พ.ศ. 2529)
- ทวีติยาภรณ์ช้างเผือก (พ.ศ. 2526)
- ทวีติยาภรณ์มงกุฎไทย (พ.ศ. 2522)
- ตริตาภรณ์มงกุฎไทย (พ.ศ. 2519)
งานวิจัยที่จะทำในอนาคตเป็นงานวิจัยพื้นฐานแบบกำหนดทิศทาง (directed basic research)
ซึ่งจะมุ้งเน้นทั้งสร้างองค์ความรู้ใหม่
การศึกษาวิจัยในเรื่องที่อาจจะนำผลงานไปใช้ประโยชน์ในเชิงพาณิชย์
และเชิงสาธารณประโยชน์ได้ งานวิจัยแบ่งออกเป็นสองส่วน
ส่วนแรกคือ การวิจัยพื้นฐานแบบกำหนดทิศทางด้านเคมีอินทรีย์สังเคราะห์
(directed exploratory research in
basic synthetic organic chemistry)
ส่วนที่สองคือ การวิจัยในโครงการ drug
discovery ซึ่งเป็นการศึกษาแบบกำหนดทิศทาง
เพื่อจะมุ่งเน้นหาสารโครงสร้างนำ (lead
structures) ที่มีฤทธิ์ทางชีวภาพจากธรรมชาติ
(directed exploratory research in
bioactive natural products) ที่มีฤทธิ์
antitumor, anti-HIV, anti-inflammatory,
antimicrobial และ antioxidant activities
เพื่อจะนำมาใช้เป็น lead structures
ในการพัฒนาเป็นยาต่อไป
7.1งานวิจัยทางด้านเคมีอินทรีย์สังเคราะห์ จะศึกษาการใช้ปฏิกิริยา Aldol-Tischenko ของ samarium enolate และ dienolate ในการสังเคราะห์ 1,3-diol และ 1,3-amino alcohol units สารประกอบทั้งสองชนิดดังกล่าว พบมากในสารที่ออกฤทธิ์ทางชีวภาพ มีประโยชน์ทั้งในทางอุตสาหกรรมและการแพทย์ การศึกษาวิจัยในโครงการนี้จะมุ่งเน้นการวิจัยโดยใช้ปฏิกิริยา radical เช่น ใช้ intermediate 1,1-difluorophenyl-1-thiomethyl radical ในการสังเคราะห์สารประกอบที่มี fluorine อยู่ในโมเลกุล
7.2 ในด้านการสังเคราะห์ bioactive natural products จะดำเนินการศึกษาการสังเคราะห์สารประเภท pyranonaphthoquinones ที่มีฤทธิ์ anti-HIV และสารประเภท cage xanthones ที่มีฤทธิ์ antitumor การศึกษาในโครงการ drug discovery จะมุ่งเน้นการหาสารต้นแบบ (lead structures) จากพืชที่มีฤทธิ์ดังกล่าวข้างต้น งานวิจัยบางส่วนเป็นงานต่อเนื่องและบางส่วนเป็นงานใหม่ที่จะเริ่มขึ้น พืชที่จะนำมาทำการวิจัยจะเก็บสำรวจจากป่าในส่วนต่าง ๆ ของประเทศ โดยจะให้ความสำคัญกับพืชที่มีถิ่นกำเนิดในประเทศ (endemic species) พืชในสกุล Gardenia, Polyalthia, Garcinia Ventilago และพันธุ์พืช Ventilago harmandiana, Garcinia speciosa, Garcinia hanburyi, Mallotus spodocarpus, Ochna intergerrima และ Diospyros variegata สารบริสุทธ์บางตัวที่แยกได้จากต้น Ventilago harmandiana และ Mallotus spodocarpus มี anti-HIV และ antitumor activity ที่น่าสนใจ และมีศักยภาพที่จะใช้เป็นสารต้นแบบสำหรับการพัฒนาเป็นยาใช้เกี่ยวกับโรค AIDS และโรคมะเร็งต่อไปตามลำดับ
นอกจากนี้ การวิจัยจะดำเนินการหาสารพวกที่มีฤทธิ์ anti-inflammatory, antioxidant and antimicrobial activity ซึ่งอาจจะนำมาพัฒนาใช้เป็น cosmeceuticals, topical และ oral nonsteroidal anti-inflammatory drugs และใช้เกี่ยวกับ postharvest technology ในการรักษาสภาพของผลิตผลทางเกษตรให้คงความสดนานยิ่งขึ้น
การดำเนินการวิจัยในโครงการ drug discovery จะประกอบด้วยเครือข่ายของนักวิจัยจากหอพันธุ์ไม้ กรมป่าไม้ มหาวิทยาลัยมหิดล มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ มหาวิทยาลัยขอนแก่น มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ และสถาบันราชภัฎสุราษฏร์ธานี
7.3 งานวิจัยที่จะนำไปใช้ประโยชน์
จากหนังสือ รางวัลสภาวิจัยแห่งชาติ ประจำปี 2548.
สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ (วช.). กระทรวงวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และสิ่งแวดล้อม. หน้า 17-38 |