คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล และ GISTDA ร่วมภารกิจการทดลองด้านชีววิทยาอวกาศภายใต้สภาวะไร้แรงโน้มถ่วงและรังสีคอสมิก ส่งเมล็ดข้าวขึ้นสู่อวกาศกับดาวเทียมวิจัย Shijian-19 (Recoverable Satellite) ของสาธารณรัฐประชาชนจีน ภายใต้กรอบความร่วมมือแม่โขง-ล้านช้าง เพื่อทดลองการเจริญเติบโตภายใต้สภาวะไร้แรงโน้มถ่วงและสัมผัสกับรังสีคอสมิก
อาจารย์ ดร.ทัฏพงศ์ ตุลยานนท์ อาจารย์และหัวหน้าห้องปฏิบัติการ Plant Biology & Astrobotany (PBA lab) กลุ่มสาขาวิชาชีวนวัตกรรมและผลิตภัณฑ์ฐานชีวภาพอัจฉริยะ คณะวิทยาศาสตร์ ร่วมกับทีม GISTDA ดำเนินโครงการ “Multi-omics analysis of Germinating Rice Seedlings Under Extreme Environmental Conditions” ซึ่งได้รับการเห็นชอบให้เข้าร่วมภารกิจ Shijian-19 (Recoverable Satellite) จากองค์การอวกาศแห่งชาติ สาธารณรัฐประชาชนจีน (China National Space Administration, CNSA) ส่งตัวอย่างเมล็ดข้าว จำนวน 35 หลอด ขึ้นสู่อวกาศพร้อมกับภารกิจ Shijian-19 ด้วยจรวดขับเคลื่อน Long March 2D จากท่าอวกาศยาน Jiuquan ในวันศุกร์ที่ 27 กันยายน 2567 ที่ผ่านมา เวลา 17:30 น. ตามเวลาท้องถิ่น
โครงการวิจัยดังกล่าวมีวัตถุประสงค์เพื่อส่งสายพันธุ์ข้าวที่ผ่านการคัดเลือกขึ้นไปทดลองการเจริญเติบโตภายใต้สภาวะไร้แรงโน้มถ่วงและสัมผัสกับรังสีคอสมิกเป็นเวลา 14 วัน จากนั้นจึงส่งต้นกล้ากลับมายังพื้นโลกเพื่อวิเคราะห์ผลการทดลองด้วยเทคนิคมัลติโอมิกส์ ซึ่งจะเป็นประโยชน์ในการค้นพบข้าวที่มีความสามารถทนทานต่อสภาพแวดล้อมรุนแรง และพัฒนาความมั่นคงด้านอาหารภายใต้สภาวะวิกฤติและเพิ่มขีดความสามารถของประเทศไทยในการเข้าสู่ยุคเศรษฐกิจอวกาศในอนาคต
โดยภารกิจนี้ได้รับการสนับสนุนและอำนวยความสะดวกจากหน่วยงานของสาธารณรัฐประชาชนจีน ได้แก่ CNSA, Ministry of Foreign Affairs of China, China Academy of Space Technology (CAST), Beihang University, Asia-Pacific Space Cooperation Organization (APSCO)
และหน่วยงานของประเทศไทย ได้แก่ กองการต่างประเทศ, กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.), คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล, กรมเอเชียตะวันออก กระทรวงการต่างประเทศ, ดร.พสุภา ชินวรโสภาค อัครราชทูตที่ปรึกษา ฝ่าย อว. ณ สถานเอกอัครราชทูต ณ กรุงปักกิ่ง, กรมการข้าว, หน่วยบริหารและจัดการทุนด้านการพัฒนากำลังคน และทุนด้านการพัฒนาสถาบันอุดมศึกษา การวิจัยและการสร้างนวัตกรรม (บพค.)
โครงการนี้จึงถือเป็นก้าวสำคัญในความร่วมมือด้านการสำรวจอวกาศและการวิจัยในอวกาศ ระหว่างไทย-จีน ยังเป็นความสำเร็จของมหาวิทยาลัยมหิดลในฐานะมหาวิทยาลัยแรกในประเทศที่ได้ดำเนินการวิจัยด้าน live science in space อีกด้วย
สำหรับผลการเติบโตของเมล็ดข้าวในอวกาศนั้น ในเร็ว ๆ นี้ทีมวิจัยคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล และ GISTDA จะนำผลตัวอย่างของการทดลองที่กลับมายังพื้นผิวโลกมาวิเคราะห์การตอบสนองและการปรับตัวของข้าวต่อไป
เรียบเรียงโดย : นางสาวปัณณพร แซ่แพ
ตรวจสอบโดย : นางสาวปนิดา พยุหกฤษ
ภาพข่าวโดย : GISTDA สำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (องค์การมหาชน)
เว็บมาสเตอร์: นางสาวปัณณพร แซ่แพ
วันที่ 2 ตุลาคม 2567
